Qeexid
Wax xarig iwm ku wareejin, wax, wax, kale ku dul wareejin.
Afjire - Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga
Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!
meeree
[-reeyay, -reysay]
f.g2Qaab-dhismeedka (Naxwe)
Fal / verb
Tusaale
Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga meeree oo kali ah:
Erayo La Mid Ah
meere
m.l
Qeexid: (-rayaal, m.l/dh) (c.fal.) Mid ka mid ah walxaha qiyaas ahaan goobada ah, oo gaadhaya dhowr boqol, kuwaas oo ku meeraysta qorraxda oo mara tub qorraxeedyo loo yaqaan tubo. Waxa jira sagaal meere oo waaweyn, uu ku jiro dhulku, oo in door ah ka weyn kuwa oo hadhay, iyo meereyaal yaryar oo badan ama meere yareyaal. Meereyaasha dhulka ka weyni waa: Nebtuun, Yuraanas, Jaateen iyo Jubitar, kuwa ka yaryarina waa: Feenus, Maaris, Meerkuri iyo Buluuto. Feenus iyo Meerkuri ayaa qorraxda uga dhow dhulka kuwa soo hadhay ay ka sii fogyihiin. Buluuto, oo la helay 1930, ayaa ugu fog qorraxda, marka laga reebo qorraxda iyo xiddigaha, sida dayaxa meerayaasha kale waxay ku faan noqodka qorraxda.
Qaabnaxweedyada: m.l
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]
meere
m.l
Qeexid: (-rayaal, m.l/dh) Xiddigo qaboobey oo dhulal noqday oo qorraxda la socda oo ku wareega oo iftiinka ka qaata midkood; meereyaashu (sayaariin) waa sagaal. Dusaa, (cuddaar), Waxaraxir ama Xiddigta Waabberi (sahra), Dhulkeenna, Farraarre (mariikh), Cirjeex ama Cirjiir (mushtar), Raage (saxal), Uraano, Netuun, Buluto.
Qaabnaxweedyada: m.l
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]
meere
Qeexid: meere yare m.l (-rayaal, m.l/dh) (c.fal.) Ku wareege yar: waxaa jira qaar badan oo ku warega gorraxda, una dhexeeya majiireyaasha Maars iyo Jubitar; ka u weyn dhexroorkiisu waa 700 Km., ka u yarna dhexroorkiisu wuxuu ka yaryahay 30 Km.
mee
e.we
Qeexid: (meedey; meeye/maye) Xaggee ayuu jiraa?, aaway?. Tus. “Wiilku mee?”, “Ku mee?”.
Qaabnaxweedyada: e.we
e (Erey) - Erey (word) [Qeyb: naxwe]
we (weyddimeed) - weyddimeed (interrogative) [Qeyb: naxwe]
meer
m.l
Qeexid: Xarig dheer oo lagu wareejiyo aqal soomaaliga dadkiisa sare, si aysan dabayshyu u qaadin.
Qeexid Xigta: ld meerid.
Qaabnaxweedyada: m.l
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]
meer
f.mg1
Labdhedig: -ray, -rtay
Qeexid: Socod wareeg ah socosho.
Qeexid Xigta: Ku m.: xarig wax ku xirid.
Qeexid Kale: Ku m.: maal, derejo iwm cid kale ku wareegid.
Qaabnaxweedyada: f.mg1
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
meereyn
m.f.dh
Qeexid: eeg meeree.
Qaabnaxweedyada: m.f.dh
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]
meereyso
f.g
Labdhedig: -stay, -satay
Qeexid: /mg3 Meel ku warwareegid.
Qaabnaxweedyada: f.g
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
g (Gudbe) - Gudbe (transitive) [Qeyb: naxwe]
meeri
f.g2
Labdhedig: -iyay, -isay
Qeexid: Cashar iwm akhriyid.
Qeexid Xigta: Xarig iwm wax kale ku dul duubid.
Qeexid Kale: Ku m.: wax meer ku dul wareejin. 4. Ku m.: hanti, wax iwm cid kale ku wareejin.
Qaabnaxweedyada: f.g2
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
meereysan
f.mg4
Labdhedig: -snaa, -snayd
Qeexid: Ku m.: wax, wax kale dusha kaga wareegsanyihiin ahaansho.
Qeexid Xigta: Wax rarkiisa saani ku dadantahay ahaansho (awr raran).
Qaabnaxweedyada: f.mg4
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
meerto
m.dh
Qeexid: Si wareegto ah oo wax loo qaybsado; kaltan; miilo.
Qeexid Xigta: Meermeerto; mid2.
Qeexid Kale: M. ah: geel karreeb ah. 4. Marti muddo gaaban joogto.
Qaabnaxweedyada: m.dh
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]
meersi
m.l
Qeexid: ld meersasho.
Qaabnaxweedyada: m.l
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]
meerso
f.g3
Labdhedig: -saday, -satay
Qeexid: Wax mulkintooda la wareegid.
Qaabnaxweedyada: f.g3
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
meeris
m.l
Qeexid: (xis.) Fogaanta ku wareegsan xood oodan oo kasta ama dhererka goobada oo la mid ah 2 r, taas oo, r tahay gacanka goobada.
Qaabnaxweedyada: m.l
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]
meelee
f.g2
Labdhedig: -leeyay, -laysay
Qeexid: Wax meel dhigid.
Qaabnaxweedyada: f.g2
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
meeris
m.l
Qeexid: Hal geeddi (xarig) oo raar, derin, haan iwm la sameeyo.
Qeexid Xigta: Dersi, cashar iwm.
Qeexid Kale: ld meerin.
Qaabnaxweedyada: m.l
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]
meerin
m.f.dh
Qeexid: eeg meeri. ld meeris1 (3).
Qaabnaxweedyada: m.f.dh
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]
meerid
m.f.dh
Qeexid Xigta: ld meer1 (2).
Qaabnaxweedyada: m.f.dh
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]
meermeer
m.l
Qeexid: Warwareeg aan dani ku jirin.
Qeexid Xigta: ld meermeerid.
Qaabnaxweedyada: m.l
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]
meermeer
f.mg1
Labdhedig: -ray, -rtay
Qeexid: Warwareeg aan dani ku jirin samayn.
Qeexid Xigta: Ka m.: wax sameyntooda ka leexleexasho.
Qeexid Kale: Ku m.: wax ku dul warwareegid.
Qaabnaxweedyada: f.mg1
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]